“Gặp nhau làm ngơ”

Văn Trung, một kiến trúc sư đi làm tích lũy kinh nghiệm đã được 7 năm và mới quyết định ra mở văn phòng riêng đầu năm nay với nhiều nguyên nhân, trong đó có một vấn đề nghe như đùa: không chịu nổi tình thế toàn phải đến nhà gia chủ làm việc vào… giờ cơm chiều của họ! Bạn bè nghe qua ai cũng cười, đi làm dịch vụ tư vấn thiết kế thì phải chịu vậy thôi chứ, nhân viên bảo hiểm, bất động sản… cũng phải vậy mà. Suy cho cùng cả ngày ai cũng túi bụi làm việc, tối lại phải lo dạy dỗ con cái, rồi nghỉ ngơi, lúc nào có thể xem bản vẽ nữa nếu không phải là vào “giờ vàng” chập choạng hoàng hôn? Vẫn biết vậy nhưng Tú than gặp khách hàng ở nhà họ là gặp… nguyên hộ khẩu luôn! Ông chủ vừa nhóp nhép nhai vừa bàn về toa lét, lâu lâu cu Tèo chạy ngang nhảy vô hỏi: phòng của con đâu ba? Hoặc má cu Tèo vừa rửa chén vừa thò đầu ra phán: em làm cho chị thêm cái sàn nước nha, làm đám giỗ có chỗ ngồi rửa chén thoải mái! Ok, Ok, mọi nhu cầu đều được đáp ứng. Có điều chàng kiến trúc sư trẻ tuổi cứ “đi đêm” phục vụ khách hàng như thế chừng chục lần là muốn bạc cả tóc. Nhưng quả thật muốn thay đổi cách thức gặp nhau cũng khó, vì khách hàng của anh đa phần là giới công chức tuổi trung niên, giờ giấc hầu như không thay đổi được.

Lại có những trường hợp đôi bên quá hạp nhau, nói chuyện rôm rả tưng bừng, mà toàn chuyện ngoài lề, ví dụ như kiến trúc sư và gia chủ cùng mê tennis, liền hẹn nhau ra sân quần để xem bản vẽ luôn cho tiện! Có bà vợ gia chủ gặp đúng chàng kiến trúc sư cũng ghiền chơi dàn âm thanh hi-end như chồng mình nên đã nhất quyết đòi: lần gặp tới để tui ra nói chuyện nha, chứ mấy ông mà ráp vô với nhau thì nhà sắp xây chỉ toàn là chỗ ăn chơi nghe nhạc, bếp núc dẹp hết hả? Ngoài ra, việc gặp nhau lâu quá hoặc gặp nhiều lần quá giữa đôi bên (dù làm nhà thì luôn có rất nhiều vấn đề lớn nhỏ cần giải quyết) thực tế không hẳn là hay, nó như một bữa ăn kéo dài dù ngon đến mấy cũng sẽ ngán, và thậm chí đôi bên còn… quên mất mình đã trao đổi những gì trước đó. Theo chị U. giám đốc thiết kế một công ty nội thất, chuyện gặp gỡ khách hàng nên liên tưởng đến… hẹn hò người yêu, dù có hạp nhau cỡ nào thì cũng nên “gia hạn” mức độ gặp nhau vừa phải. Theo chị, trong thời gian chỉnh sửa thiết kế thì khoảng 2 lần/tuần là vừa, vì trong 3, 4 ngày không gặp sẽ giúp cho các bên đủ thời gian suy nghĩ, chỉnh sửa, cũng như xem xét kỹ lưỡng hơn trước khí “phán xét” phương án thiết kế. Còn trong thời gian thi công thì có thể xếp lịch gặp tại công trường với các cấp quản lý khác như kỹ sư, đội trưởng thi công để giải quyết đúng người đúng việc trên thực tế luôn, tránh tình trạng đụng chút xíu là gọi nhau í ới, cả bên chuyên môn lẫn bên gia chủ đều dễ xảy ra mệt mỏi nếu “giao lưu” nhiều quá.

Sự dễ dãi thoải mái, hoặc ngược lại, khắt khe so đo quá mức, thường khiến cho những lần gặp nhau đầu tiên không thu được kết quả tốt. Dễ dãi quá thì cuộc nói chuyện lỏng lẻo, lơ mơ chả tới đâu, gia chủ về rồi mà người thiết kế vẫn bồi hồi không biết ra sao ngày sau, biết có rủi ro gì không. Còn khó khăn căng thẳng quá thì hai bên đều thủ thế với nhau, anh chưa ứng tiền làm sao tui thiết kế, nhưng anh chưa có gì đưa tui coi để thấy có ưng không thì làm sao tui trả tiền? Tình trạng “thò thụt” này biến thành… câu giờ, mất thời gian đôi bên thăm dò nhau.

Cũng làm nghề “sư” như dân kiến trúc, nhưng luật sư H. khi nghe câu chuyện này thì có nêu ý kiến: có thể các bạn bên ngành kiến trúc thiên về sáng tạo và ít quan tâm đến các kỹ năng thương thảo, đám phán… nên sẽ bức xúc khi phải chiều khách hoặc khó tiếp cận khách, khó tìm tiếng nói chung. Theo H. chia sẻ thì thường các nhà thiết kế chưa có danh tiếng và làm việc riêng lẻ, chưa có văn phòng riêng, thiếu trợ lý hoặc quản lý đi cùng sẽ lúng túng khi vừa phải giải quyết về chuyên môn, vừa phải thỏa thuận chuyện chi phí, tiến độ… với khách hàng. Nếu buổi gặp làm việc được tổ chức một cách bài bản, khoa học, có thứ tự và nhân sự cụ thể cho từng phần việc thì sẽ vừa giảm áp lực lên các kiến trúc sư (vốn chỉ thuần túy trao đổi về chuyên môn) vừa giải đáp đủ các thắc mắc vể quan hệ hợp đồng,  cung cấp dịch vụ cho khách hàng tốt hơn.